Teatre: Lo Cantador
Lo teatro representa l'interior d'una presó; en un cantó la gitana ajeguda sobre un pelut, aprop d'una taula rústica ahont hi haurá una carbassa, recado d'escriure, etc., etc.
 
Acte II
Escena I
 
LIBORI, BALDIRI.
Lo segon, ab un gran manyoch de claus obra la porta á n'al primer, qu entra coixejant.
BALDIRI: Endavant.
LIBORI: (Entrant.) Bon dia.
BALDIRI: ¡Hola! 
Libori, ¿qué dihém de bó?	
LIBORI: ¡Ay fill meu! ¿qué vols que diga? 
qu'estich mort de l'ull de poll. 
(Deixantse anar sobre una cadira fatigat.) 
BALDIRI: Te fesses lo calsat gran. 
(Recalcantho.) 
LIBORI: Si ho es.
BALDIRI: Donchs bé; no ho es prou.
LIBORI: Ja't dich jo qu'es un martiri 
dels mes grossos qu'hi ha l mon.
BALDIRI: Mira: agafa un trempaplomas, 
feshi un tall, y s'acabó.
LIBORI: ¿Que't pensas potser que robo 
per llensá així un calsat nou?
BALDIRI: Y donchs, home, ¿que vols ferhi?	
LIBORI: Aguantarme.
BALDIRI: No pas jo. Pero digas.
LIBORI: ¡Qué!
BALDIRI: ¿Qué diuhen? 
¿L'amo encara es tan rabiós?	
LIBORI: Justament ara ell m'envía.	
BALDIRI: ¿Y aixó, donchs, qué hi ha de nou?	
LIBORI: A veure si la gitana 
y'l seu fill, lo Cantador, 
segueixen sens novetat.
BALDIRI: Per ara digas que bons.	
(Senyalantla.) 
Ella dormint tot lo día	
y fent uns ronchs que fa po;	
ó, si's desperta algun rato,	
bebent mes tragos que'l món.	
Ell, allá, al seu calabosso,	
que, per sort, no es gaire fosch,	
ó bé escriu cada punt versos,	
per l'estil dels qu'hi ha á n'als goigs,	
ó bé canta ab la guitarra	
cansons que trencan lo cor.	
LIBORI: ¿Y no'n canta de bermellas?	
BALDIRI: ¿De bermellas?... psi... molt poch.	
LIBORI: Ya saber, també, que'l pobre
no pot estar molt d humor.	
BALDIRI: Donchs, ab tot y aixó, Libori,	
te dich que té un escrit bó.	
Mírat, jo, com que tinch l'oncle	
que ja sabs que's diu Ramón,	
y es passat demá'l seu sant,	
vaig dir que'm fes lo favor	
de ferm, per darli'ls bons días,	
una felicitació,	
y ¡amigo! m va fé una décima	
que faría enterní un mort.	
LIBORI: ¿Se pot sentí?
BALDIRI: (A la butxaca.)Aquí la porto.
Escolta bé.(Trayentla y preparantse á llegir.) 
LIBORI: (Parant atenció.) Vaja, donchs.
BALDIRI: (Llegint.) Con delicia verdadera	
vuestro santo disfrutad,	
y en esta festividad	
sea vuestra dicha entera;	
tal es la voz lisonjera	
del alma, que esto le agrada,	
y, si es del cielo escuchada	
suplica al Señor, rendida,	
que le dé dicha cumplida	
para tan solemne diada.-	
LIBORI: ¡Si que amigo, es cosa bona!	
BALDIRI: ¿T'agrada, vritat?
LIBORI: Y molt.
No mes qu'una cosa estranyo,	
que te la dirá tothom.	
¿Cóm es qu es en castanyola?	
BALDIRI: Perque així fa més senyor.	
LIBORI: Molt bé, molt be; pero, home,	
¿sembla que l'empleo nou	
te proba?
BALDIRI:	Mes que no't pensas.
LIBORI: ¡Si't posas com un toixó!	
BALDIRI: No faig res en tot lo día...	
LIBORI: Fé'l dropo proba á tothom.	
No es tot hú lo teva vida	
ó la de'n Macari y jo.	
BALDIRI:Per çó vaig mirá, ab empenyos,	
si tindría aquesta sort,	
perque, entre se escarceller	
y viure com un rector,	
ó bé ser criat de D. Nunyo	
esposantme á renys y cops,	
vaig pensar: -Deixém al Conde	
y preném l'empleo nou.
LIBORI:¡Y que vas ensopegarho!	
BALDIRI: Sí, sí, vaja, he tingut sort.	
LIBORI: Sobre tot ara que'l Conde	
cada día es mes rabiós.	
BALDIRI: Vaja: es un home terrible.	
¡Sempre ab aquest mal humor!	
LIBORI: Jo no mes l'he vist alegre	
quan vá agafá al Cantadó.	
BALDIRI: Sí; pero ell lo que voldría	
es tenir Donya Leonor.	
LIBORI: Diuhen que ja 's va casar	
quan va fugí ab lo traidó,	
y, feya ja un mes que ho era,	
quan aquí'l pobre xicot,	
per vení á salvá á sa mare,	
va quedar pres.
BALDIRI: Bé ho sé prou.
LIBORI: Qui está també que rabía	
es D. Guillem.
BALDIRI:Y té rahó,
perque al últim li es germana	
y no li fá molt favor.	
LIBORI: ¿Y ella no se sab ahont para?	
BALDIRI: Ningú la pot trobá en lloch.	
LIBORI: Deu está en algun castell	
del Comte d'Urgell.
BALDIRI: Y donchs.
LIBORI: Pero ¡ah! quan ella sápiga
qu'han de matá al seu xicot!	
BALDIRI: ¿Vols dir?
LIBORI: Vaya; y á sa mare.
BALDIRI: Donchs hi haurá bona funció.	
LIBORI: Jo sols pel xicot ho sento.	
BALDIRI: Jo també.
LIBORI: ¡Pobre xicot!
¿Vritat que sembla impossible	
que li siga mare aixó?	
Jo no ho crech.
BALDIRI: ¿Qué?
LIBORI: No ho sé, vaja,
per mí hi ha un misteri gros.	
Y després, ¿si fos fill d'ella	
sabría tant?
BALDIRI: Sí; sab molt.
LIBORI: En fí; siga lo que vulga,	
jo no m hi fico per çó.	
BALDIRI: ¡Ah! sí, sí, es clar, que s'arreglin!	
LIBORI: ¿Pero y tú, Baldiri, hont dorms?	
BALDIRI: A n'al quarto de la escala.	
LIBORI: ¡Bah! Ja es bona habitació.	
BALDIRI: Sino que hi ha moltas ratas	
y es molt humida.
LIBORI: ¡Jo't foll!
¡Deu me'n guart jo de dormirhi!	
BALDIRI: Per las ratas sobre tot.	
LIBORI: ¿Que vols dir que son molt grossas?	
BALDIRI: ¿Si ho son, dius? Pitjor que lleons.	
Mira, aquesta nit passada	
se m van menjá uns sabatots.	
LIBORI: Pero bé; aixó es culpa teva.	
¿Per qué no las treus?
BALDIRI: ¿Y cóm?
LIBORI: Ab pansas enmatzinadas;	
es lo sistema millor.	
BALDIRI: Per ço que jo, ab la ratera,	
ja ho he probat, y no's pot.	
LIBORI: ¡Ah! no, no; sent així grossas,	
va molt bé com te dich jo.	
Compras unas quantas pansas	
y un xich d'arsénich, molt poch...	
Ja veurás, val mes que ho fassi	
jo mateix.
BALDIRI: Sí; es lo millor.
LIBORI: Jo te las duré arregladas,	
tú las tiras pe 'ls recons	
ans d'aná al llit, y al llevarte,	
ja las tens mortas.
BALDIRI: Bé donchs,
si'm fas lo favor de ferho,	
t'ho estimaré.
LIBORI: ¡Per qué no!
¡Ay, ay, ay!...
(Sentint dolor al alsarse.) 
BALDIRI: ¿Qué?
LIBORI: Aixó mata.
¡Ves ara jo com me moch!	
BALDIRI: ¿Me vols creure á mí?
LIBORI: ¿Qué?
BALDIRI: Pósat
la sabata á retaló.	
LIBORI: ¿Vols dir?
BALDIRI: Vaya.
LIBORI: Doncas femho.
(Posántseli.) 
¡Ah!...
(Respirant.) 
BALDIRI: ¿Qué tal?
LIBORI: Ja es un consol...
Donchs bé, me'n vaig xano, xano,	
que m' espera 'l majordóm.	
BALDIRI:Pensa en alló de las ratas.	
LIBORI:	¿Lo qué?
BALDIRI: Las pansas.
LIBORI: ¡Ah! Prou.
BALDIRI: Vejám.
LIBORI: Mira, per pensarhi:
fém un nús al mocador.	
(Se treu lo mocador de la butxaca y ho fa. Se 'n vá y queda la porta oberta.) 
(Acte II, Escena I de Lo Cantador, 1864)
 
 
